|
   
Valjci (engl. rollers) su
mašine za zbijanje valjanjem
većih masa zemljanih, kamenih vezivom stabiliziranih
materijala, krupnozrnih
betona (tzv.valjani
betoni),kao i asfaltnobetonskih zastora.
Valjci mogu biti:
Vučeni valjci
Samohodni valjci
Savremena tehnološka
rešenja za zbijanje tla podrazumevaju sledeće principe rada:
Statički princip - gde se
sabijanje zemlje vrši valjanjem (statički
valjci)
Dinamički princip
-
gde se
sabijanje zemlje vrši pomoću pojedinačnih
udara ili vibriranjem (eksplozivni nabijač i
vibronabijač)
Kombinovani pristup -
dobijen kombinovanjem prethodna dva principa -
vibrovaljci
U smislu
konstrukcije, odnosno materijala obloge samog valjka mogu biti:
Čelični (glatki) valjci
i ježevi - glatki mogu biti: laki, srednji i teški valjci
Valjci na pneumaticima
Zamenom omotača valjak je ili
glatki
valjak ili jež. Postoji
kombinacija glatkog valjka, odnosno ježa i valjka na
pneumaticima na jednoj mašini (engl.
combination compactor).
Vučeni
su samo sa jednim valjkom (engl. towed roller). Vuča je uglavnom uz pomoć dozera, koji mogu vući više valjaka (tzv. voz valjaka). Samohodni valjci
su dvoosovinski valjci koji mogu biti:
Sa jednim valjkom i gumenim pneumaticima
(engl.
single-drum compactor)
Sa dva glatka valjka
(tandem valjak)
Posebna vrsta valjaka su
kompaktori. Traženi parametri zbijanja (potrebna energija
zbijanja) postižu se kod odredjene mase valjka
regulacijom amplitude (odskoka), te broja vibracija i
prelaza valjaka.
www.vibromax.de
www.ammann-group.ch
www.bitelli.com
www.dynapac.com
www.bomag.de
www.hammag.com
www.ir-abg.com
www.rammax.de
www.road-development.irco.com
www.wirtgen-group.com
Valjci na pneumaticima
(engl. rubber tyred roller,
pneumatic
tyred roller) su vrsta samohodnih
valjaka. Zbija gnječenjem što je kombinacija zbijanja u
smeru kretanja i upravno na smer kretanja
pneumatika. Služi za zbijanje asfaltnobetonskih zastora, zatim tanjih slojeva praha ili gline, konstrukcija od
kamene sitneži približne veličine i granulometrijskog
sastava (filterski i drenažni slojevi). Može osim statičkog
načina, da zbija i putem vibracija. Ima nekoliko pneumatika
ispred i pozadi, čiji se tragovi delimično preklapaju. Traženi parametri zbijanja postižu se promenom mase valjka, broja prelaza ili frekvencije vibriranja.
Valjci
na pneumaticima koji su statičkog tipa se dele na:
Vučene jednoredne valjke velike mase od
60 do 100 t
Vučene dvoredne valjke mase do 15
t
Samohodne valjke mase od 15 do 40 t
Kod ovih koji nisu samohodni (vučeni
valjci),
manje vuku traktori na
pneumaticima, dok valjke veće
mase vuku traktori guseničari.
Kod valjaka mase do 50 t
pritisak u gumama iznosi od 0,57
do 1 MPa u zavisnosti od
broja tekstilnih uložaka
pneumatika.
Tandem
(vibracioni)
valjci
(engl. tandem roller) su vrsta samohodnog
valjka - valjka sa dva glatka valjka koji ujedno služe za
kretanje i za zbijanje, sa statičkim načinom ili putem
vibracija. To su valjci koji pri valjanju asfaltnobetonskih
zastora posebno zamenjuju dva do sada korišćena valjka: 1) teški statički valjak (ima tri valjka koji mogu zbijati samo
statičkim načinom) za početno zbijanje iza
finišera
(u ovom slučaju tandem - valjak zbija vibracijama), 2) laki statički valjak za završnu obradu (u ovom slučaju tandem valjak zbija bez vibracija).
Ježevi (engl.
sheepsfoot roller) su u stvari gletki
valjci kome su po obodu zavarene bodlje, nožice sa
zadatkom da prodru u nasutu zemlju i na taj način vrše
sabijanje. Dužina noge je od 18 do 23 cm, a oblik im je takav
da one ne čupaju zemlju tokom kretanja. Podela ježeva prema
ukupnoj masi je sledeća:
Ježevi srednje dužine od 2 do 4 t
Teški ježevi od 8 do 14 t
Specijalni ježevi od 60 do 100 t (velike
dimenzije)
Prilikom valjanja ježeve najčešće grupišemo zajedno po dva, tri ili čak četiri komada zajedno. Tako grupisani moraju imati
mogućnost prilagođavanja neravninama na nasipu i zato bi
trebalo da budu vezani pomoću zglobova. Ako nisu samohodni, ježeve
vuku traktori guseničari. Koriste se posebno za zbijanje glinovitih materijala. Posebna vrsta ježeva su
kompaktori.
Kompaktor
(engl.
tamping compactor) je posebna vrsta samohodnih valjaka, odnosno
dozera ili utovarivača na gumenim točkovima. Na
točkove kompaktora navučeni su omotači valjaka sa bodljama -
pa je on takođe posebna vrsta valjaka -
jež.
To je istovremeno univerzalna građevinska mašina, jer sa
prednje strane ima dozerski nož ili utovarnu lopatu. Koristi se
uglavnom za razastiranje, grubo planiranje, zbijanje
glinovitih materijala, kao i otpada na velikim deponijama.
www.bomag.de
www.tana.fi |
